Protein tozu zararlı mı sorusu, protein tozu kullanımının artması ile birlikte konuya uzak olan kişilerin sıklıkla dile getirdiği bir soru haline gelmiştir. Biz de bu sebeple vücut geliştiricilerin ve sporcuların en sık kullandığı supplementlerden biri olan protein tozu hakkında bir rehber hazırlamak ve protein tozu zararlı mı sorusunu cevaplandırmak istedik?
Protein Tozu Nedir?
Protein tozu farklı protein kaynaklarının saflaştırılması ile elde edilen tozdur. Bu kaynaklardan en çok bilinen ve kullanılan peynirdir. Peynir üretimi sırasında oluşan peynir altı suyunun protein haricindeki diğer besinlerinin ayrılması ile elde edilen ürüne whey protein denir. Piyasada satılan whey protein ürünleri sporcuların en çok tercih ettiği ürünlerden biridir. Whey, bir miktar sütte de bulanabilen bir üründür. (1)
Whey proteinin dışında sütten üretilen kazein protein tozu, laktoz intoleransına sahip bireyler için üretilen izole protein tozu, et proteini, farklı protein tozlarını bir arada içeren kompleks protein tozu ve bitkisel protein çeşitleri de bulunmaktadır. Bitkisel protein vegan ve vejetaryen bireylerin protein ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için üretilmektedir. Bitkisel protein yapımında pirinç, soya ve bezelye gibi farklı bitkilerden yararlanılmaktadır.
Piyasada bulunan protein tozu ürünlerini inceleyip satın almak için linke tıklayabilirsiniz.
Protein Tozu Zararlı mı?
Eğer fitness ve vücut geliştirme açısından özellikle kısa vadede yoğun bir gelişim hedefiniz yok ise protein tozu kullanmak sizin için elzem olmayabilir. Ancak bu durum protein tozu kullanmak zararlıdır demek değildir.
Yine de protein tozunun bir takım yan etkiler gösterebileceği durumlar vardır. Laktoz intoleransı olan kişilerde whey protein tozu sindirime bağlı gaz, şişkinlik, ishal ve kramp problemleri oluşabilmektedir. (2) Bu kişilerin izole protein tozu kullanması önerilir.
Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınların hiçbir supplementi doktor kontrolü olmadan kullanmamaları gerekir. Bu dönemlerde doğal beslenmenin önüne geçilmemelidir.
Bazı kişilerde inek sütüne bağlı protein alerjisi olabilmektedir. Bu durum ender görülüyor olsa bile kişilerde kurdeşen, döküntü, yüz şişmesi, boğaz ve dil şişmesi, son olarak da burun akıntısı ya da tıkalı burun problemleri görülebilmektedir. (3) Bu kişilerin whey protein ya da kazein proteini yerine bitkisel protein tozlarını tercih etmeleri daha doğru olabilir.
Kabızlık, sık olmasa da protein tozu kullanan kişilerde görülebilen durumlardan bir tanesidir. Az sayıda insada laktoz intoleransı ile beraber gelişen ve bağırsak hareketlerini yavaşlatan kabızlık problemi gözlemlenmiştir. (4) Aynı zamanda sadece whey protein ya da herhangi bir protein tozu yüklemesi yapmak vücudun doğal beslenme ile alacağı diğer besinleri sınırlamak, hatta bu besinlerden vücudu mahrum bırakmak demektir. Bu sebeple de whey protein ya da herhangi bir protein tozu çeşidinin doğal beslenmenin önüne konulmaması gerekmektedir.
Sıklıkla ve yüksek miktarda proteinli yemek tüketmek kan değerlerine hızlı bir şekilde yansıyor olsa bile whey proteinin böbrekler üzerinde bir hasara sebep olduğuna dair kanıtlanmış belgeler bulunmamaktadır. Bu konu ile ilgili yapılmış araştırmalar henüz net bir bilgi vermemektedir. Ancak çalışmalar böbrek problemlerine sahip kişilerin yoğun miktarda protein içeren diyetler uyguladıkları takdirde uzun vadede böbreklerinde hasarlar oluşabileceğini göstermiştir. (5, 6) Bu sebeple eğer böbreklerinizde sağlık sorunları varsa mutlaka protein tozu kullanımını doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Sağlıklı karaciğere sahip bireylerin protein kullanımının bir sorun yarattığını gösteren çalışmalar bulunmamaktadır. (7)
Tüm bu bilgiler doğrultusunda protein tozu kullanımının sağlıklı bireylerde gözle görülür bir yan etki oluşturmadığını söyleyebiliriz. Ancak herhangi bir sağlık sorununa sahipseniz ya da alerjik bir bünyeniz var ise protein tozu kullanmadan önce mutlaka doktorunuza konu hakkında danışmanız gerekmektedir.
Evde kolayca yapabileceğiniz proteinli tatlı tarifleri için “Tatlı Krizlerinizi Sonlandırırken Protein İhtiyacınızı da Karşılayacak 2 Lezzet Dolu Tarif” içeriğimizi buradan okuyabilirsiniz.
Protein Tozu Ne İşe Yarar?
Piyasada bulunan protein tozları temelde vücudun ihtiyacı olan proteinin karşılanmasına destek olur. Burada önemli bir konuya parantez açmamız gerekir. Protein tozu ya da diğer supplementlerin hiçbiri doğal beslenmenin yerini tutamaz ve önüne geçmemelidir. Yani eğer herhangi bir supplementi kullanmayı düşünüyorsanız öncelikle doğal beslenme ile yiyeceklerden besin almayı önemsemelisiniz.
Protein tozları içerilerinde farklı besinler bulundurabiliyor olsa dahi (yağ ve karbonhidratlar gibi) en çok protein değerleri ile göze çarparlar. İçerdikleri yüksek miktarda protein aslında proteinin faydalarını size sağlar.
Protein sporcular tarafından en çok ihtiyaç duyulan makro besinlerden bir tanesidir. Bunun en önemli sebebi ise proteinin, kasların yapısına katılarak kas kütlelerini arttırabilmesidir. Proteinlerin içinde vücudun tüm hücrelerinde görev alan esansiyel amino asitler de bulunmaktadır. Whey protein, lösin izolösin ve valinden oluşan dallı zincirli amino asitler olan BCAA’ları da içermektedir. Tüm bu içerik kasların oluşturulması için gerekli besinlerdir. (8, 9)
