Protein tozu kullanımı, gündemden hiç düşmeyen bir konu. Ne kadarı yeterli? Ne kadarı gereğinden fazla? İyi bir fikir mi yoksa para israfı mı? Protein tozu kullanmak şart mı?
Aslında çok kısa ve net bir cevabı var: Duruma göre değişir.
Şöyle başlayalım:
Protein, vücudumuz için oldukça önemli amino asitlerin üretimine destek veriyor. Hem bitkisel hem de hayvansal protein kaynaklarından elde edebileceğimiz toplam 20 amino asidin dokuz tanesi vücut tarafından üretilmiyor. Yani, bu temel 9 amino asidi dışarıdan takviye etmemiz şart! Nedir bunlar? Histidin, izolesin, lösin, lisin, metiyonin, fenilalanin, treonin, triptofan ve valin. İşte, bu çeşitli amino asitlere ne kadar ihtiyaç duyduğumuza bağlı, dışarıdan almamız gereken protein miktarını hesaplıyoruz.
Sağlıklı bir yetişkinin kilogram cinsinden vücut ağırlığı başına 0,8 ile 1,0 gram arası proteine ihtiyacı var. Örneğin; 68,2 kilogramlık bir birey, günde yaklaşık 55 ile 68 gram proteine ihtiyaç duyuyor. Yalnız, altını çizmek gerekir ki vejetaryen beslenen biri, tüm temel amino asitleri alabilmek için muhtemelen hayvansal gıdalar tüketebilen birine kıyasla daha fazla proteine ihtiyaç duyacak. Yeri gelmişken ufak bir açıklama daha yapalım. Bazı proteinlere, örneğin hayvansal proteinlere, bütün temel amino asitleri karşıladıkları için “tam proteinler” diyoruz. Birkaç istisna haricinde, çoğu bitkisel protein bu amino asitlerin yalnızca birkaçını barındırıyor. Bu yüzden onları da genellikle “eksik proteinler” ismiyle çağırıyoruz.
Yanlış anlaşılmasın, tam olan bitkisel protein yok mu? Elbette var! Soya, kinoa, karabuğday bu kaynakların en güçlüleri. Tamamlayıcı bitkisel proteinleri bir arada tüketmek de temel ihtiyaçlarınızı karşılamanıza yardımcı olabilir. Birkaç klasik kombinasyon söylemek gerekirse: Pirinç ve fasulye, tam buğday veya filizlenmiş tahıl ekmeği ile fındık veya tohum yağı ya da makarna ile bezelye.
Kimler protein tozu kullanmalı?
Çoğumuz protein ihtiyacımızı karşılama konusunda gayet başarılıyız ve protein tozu desteğine ihtiyaç duymuyoruz. Ancak kesinlikle faydalanması gerekenler var. Çünkü protein tozu, protein ihtiyaçları daha yüksek kişilerin yeterli miktarı almasını oldukça kolaylaştırıyor. Sporcular, gerçekten aktif insanlar, hamileler veya süt veren anneler fazla proteine ihtiyaç duyarlar. Şaşırabilirsiniz, ama kanser gibi birtakım tıbbi durumlar da protein ihtiyacını arttırabiliyor. Ameliyat geçirmiş veya bir yarasının iyileşmesini bekleyen kişiler de yeni doku oluşumunu ve onarımını hızlandırmak adına proteinin kapısını çalabiliyor. Hatta yanıkların iyileşmesi bile protein seviyelerinde yüksek bir sıçramayı gerekli kılıyor.
Yutmalarını etkileyen tıbbi durumlara sahip kişiler de protein tozunu faydalı bulabilirler. Örneğin, ALS hastaları… Yutma görevinin en önemli parçası kaslar, bu rahatsızlıktan etkilendiği için hastaların diyetlerinde, tüketilmesi kolay gıdalara yönelmek elzem. Smoothie, çorba, yulaf ezmesi, patates püresi ve benzeri gıdaların içerisine protein tozu eklemek bu durumda oldukça kurtarıcı!
Kısaca, protein tozunun gün boyunca enerjinizi yüksek tutmanıza yetecek kadar protein almanız için en kullanışlı ve taşınabilir yol olduğunu söyleyebiliriz.
Protein tozunu nasıl kullanmalı?
Eğer protein tozu size faydalı olacak bir ürünse, en çok nerede zorlandığınızı düşünün. Mesela, ders aralarında yemek yemeye çok az vakti kalan ya da hiç olmayan bir fitness eğitmeniyseniz, belki bir miktar protein tozunu suyla karıştırıp içmek, tam bir öğüne kadar idare etmenize yardımcı olur. Vegan besleniyorsanız ve yemek hazırlamaya zaman bulamadıysanız bir de üstüne ofisinizin yakınında pek de opsiyon yoksa da devreye protein tozu girebilir. Protein tozu, yulaf ezmenizi tatlandırıp besleyici hale getirmenin ve ofisinizdeki mikrodalga fırında kolayca hazırlanabilen lezzetlerin en pratik yoludur. Eğer genel olarak protein alımınızı arttırmak istiyorsanız da hem tatlı hem de tuzlu yiyeceklere karıştırabileceğiniz türden bir protein tozunu seçebilirsiniz. Protein tozu aynı zamanda unlu mamullere eklemek için de harika. Yeni tarifler deneyerek kendi protein barlarınızı, yumuşak şekerlemenizi ve enerji veren atıştırmalıklarınızı bile yapabilirsiniz.
Bu noktada, her protein tozunun aynı olmadığını belirtelim. Bu yüzden kendi ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize uygun olanları seçin. Piyasada pek çok harika protein karışımları mevcut. Hangi protein tozunu satın alırsanız alın, yapmanız gereken tek şey, içindekiler listesini kontrol etmek. “Bu nasıl okunuyor” dediğiniz, şüpheye düştüğünüz içeriklere sahip, özellikle de şeker ve koruyucu madde içeren hiçbir ürünü satın almayın.
Hülasası;
Gıdaya ayırdığınız bütçeyi en kaliteli ürünlere ayırdığımızdan emin olun ve yediklerinizin tadını çıkarın. Eğer protein tozunun gerçekten size faydalı olacağını düşünüyorsanız da kullanmaktan çekinmeyin. İhtiyaçlarınızı göz önünde bulundurarak satın aldığınız kaliteli bir protein tozu hayatınızı ciddi anlamda kolaylaştıracaktır.
Protein hakkında ek bilgilere ulaşmak için Protein Tozu Gerçeği makalesini de okuyabilirsiniz.
